Θα προσπαθήσω να δώσω μιά απλοική απάντηση στην απορία του Vassdel σχετικά με τα warnings "PULL UP PULL UP " κτλ.
Υπάρχουν δύο ειδών τέτοια συστήματα τα οποία αναπτύχθηκαν για να μειωθεί ο μεγάλος αριθμός CFIT ανά τον κόσμο τα τελευταία χρόνια.
Το πρώτο (και αρκετά παλαιότερο), είναι το GPWS. Αρκετά απλό σύστημα το οποίο υπάρχει στην αγορά εδώ και τουλάχιστον 20-25 χρόνια. Κοιτάζει την σχέση ταχύτητας, βαθμού καθόδου, ραδιουψομέτρου, κανονικού υψομέτρου, glide slope (μόνο σε ILS) και διαμόρφωσης προσγείωσης (αν δηλαδή είναι τα φλάπς ή οι τροχοί κάτω). Πιθανολογώ ότι αυτό ήταν το εγκατεστημένο σύστημα στο Τουπολεφ.
Αυτό που κάνει είναι να "φωνάζει" όταν ένα αεροπλάνο έχει ταχύτητα (πχ) 290 κόμβους και το ραδιουψόμετρο δείχνει 350 πόδια. Ξέρει ότι αυτό δεν είναι λογικό. Επίσης όταν σε ένα αεροπλάνο το ραδιουψόμετρο μειώνεται ραγδαία τα τελευταία δευτερόλεπτα και το σύστημα προσγείωσης δεν είναι κάτω. Ένα άλλο παράδειγμα είναι όταν ένα αεροπλάνο ανεβαίνει (θετικός βαθμός ανόδου μετά από απογείωση) και μετά ξαφνικά αρχίζει και κατεβαίνει (δεν έχει λογική αυτό στις παραμέτρους μιάς airline πτήσης). Επίσης, όταν βρίσκεται στο glide slope του ILS με κανονική ταχύτητα και διαμόρφωση, και αρχίζει να κατεβαίνει κάτω από την γωνία καθόδου.
Ανάλογα σε ποιό από αυτά τα σενάρια βρίσκεται το αεροπλάνο, το GPWS "φωνάζει" και διαφορετικό μύνημα. Πχ "DON'T SINK" ή "GLIDE SPOPE" ή "TOO LOW GEAR" ή "TOO LOW TERRAIN" ή "TOO LOW FLAPS". Όλα αυτά θεωρούνται προειδοποιήσεις (Cautions) και όχι warnings. O χειριστής έχει την ελευθερία από τις διαδικασίες, να συνεχίσει την προσέγγιση του (ή ότι κάνει τέλος πάντων) ΑΦΟΥ όμως τα λάβει υπ'όψιν και τα διορθώσει (δηλαδή να κατεβάσει τροχούς, φλάπς, να περιορίσει το βαθμό καθόδου κλπ). Αν ΔΕΝ το κάνει, το σύστημα περνάει σε δεύτερο στάδιο και από caution γίνεται warning και φωνάζει "ΡULL UP PULL UP". Η διαδικασίες γι'αυτό το warning ΔΕΝ αφήνουν στο χειριστή ελευθερία επιλογής. Είναι ΑΥΤΟΜΑΤΩΣ ματαίωση του ότι κάνει και άμεση άνοδο με μεγάλο βαθμό.
H κατηγορία προειδοποιήσεων στην οποία υπόκειται το Τουπόλεφ (αν έχω δίκιο και είχε αυτό το παλαιότερο σύστημα), ήταν αυτή του μεγάλου βαθμού καθόδου σε χαμηλό ύψος. Το αεροπλάνο δεν πέταγε ILS και δεν υπάρχει προειδοποίηση για λανθασμένη γωνία καθόδου σε NDB ή VOR προσεγγίσεις σε αυτό το σύστημα (GPWS). Mέ άλλα λόγια το σύστημα δεν ξέρει ότι είναι το αεροπλάνο κοντά σε αεροδρόμιο. "Βλέπει" το σύστημα και τα φλάπς κάτω, "βλέπει" κανονική ταχύτητα για προσγείωση, άρα όλα ΟΚ. Όταν όμως παράλληλα "βλέπει" ραδιουψόμετρο 400 πόδια και βαθμό καθόδου 2400 πόδια το λεπτό (αντί 700 ή 900), τότε αρχίζει και γαυγίζει και άσχημα κι'όλας ! Το θέμα έιναι αν ο χειριστής ( η ποιότητα της εκπαίδευσής του, η γνώση των διαδικασιών και οι ικανότητές* του) θα ακούσει και θα αντιδράσει στο "κάλεσμα της μοίρας" ή θα κλείσει τα αυτιά και θα "καρφώσει".
Το δεύτερο και πιό σύγχρονο σύστημα είναι το EGPWS. Αυτό λειτουργεί και αντιδρά παρόμοια με το πρώτο, αλλά έχει πολύ μεγαλύτερη και ποιοτικότερη γκάμα παραμέτρων για να δουλέψει. Εκτός των άλλων, διαθέτει GPS μεγάλης ακρίβειας και μία βάση δεομένων που περιλαμβάνει ΟΛΑ τα στοιχεία ορεινών όγκων του κόσμου και όλες τις τοποθεσίες αεροδρομίων. Με άλλα λόγια το αεροπλάνο πλέον ξέρει πού είναι ακριβώς, αν είναι μέσα σε περιοχή αεροδρομίου και πούν είναι ακριβώς τα βουνά, με εκπληκτική ακρίβεια. Τώρα "ξέρει" το αεροπλάνο ότι μπορεί μεν να έχει κανονική διαμόρφωση προσγείωσης, κανονική ταχύτητα και βαθμό καθόδου αλλά είναι 800 πόδια πάνω από την Σέριφο (πχ) (που δεν έχει αεροδρόμιο), κάτι δεν πάει καλά! Τώρα πλέον το αεροπλάνο ξέρει ότι δεν χρειάζεται να βασίζεται στο ραδιουψόμετρο για να "βλέπει" τα βουνά και το γεγονός ότι τα πλησιάζει. Με το παλιό σύστημα, αν το αεροπλάνο πέταγε οριζόντια με 300 κόμβους, με φλάπς και τροχούς μαζεμένα, βασιζόταν μόνο στο ραδιουψόμετρο το οποίο αν υπήρχε βουνό μπροστά η πρώτη ειδοπόίηση (2500 πόδια) θα ερχόταν 2-3 δευτερόλεπτα πρίν το ραδιυψόμετρο "γράψει" ....μηδέν. Το νέο σύστημα ξέρει από το database ότι υπάρχει βουνό μπροστά πολύ πολύ πρίν το αεροπλάνο το πλησιάσει.
*Ικανότητες:
Εννοώ τις καλώς εννοούμενες ικανότητες, που εξαιρούν την μαγκιά, τα "κάκαλα", τον εγωισμό, την ψωροπερηφάνεια και τον τουπέ!
(καλά τό έγραψες,GPWS=Ground Proximity Warning System λέγεται).
), πάνω από τα MSAs.
